Sterftecijfers (HSMR)

De HSMR is een uitkomstmaat die het aantal overleden patiënten in een ziekenhuis vergelijkt met de landelijk gemiddelde ziekenhuissterfte, rekening houdend met een aantal patiëntkenmerken, zoals leeftijd, zwaarteklasse hoofddiagnose, nevendiagnosen en opnamen. Landelijk gezien is de HSMR 100. Behalve de HSMR worden ook de diagnosegroepen, ofwel SMR’s (Standardised Mortality Ratio’s) berekend. De SMR geeft net als de HSMR aan hoe hoog de sterfte in een ziekenhuis is vergeleken met het landelijk gemiddelde, maar dan voor een bepaalde diagnosegroep of patiëntencategorie. Enkele voorbeelden van zo’n diagnosegroep zijn heupfractuur, pneumonie en borstkanker. In bijlage B van het HSMR rapport is te zien dat in het jaar 2021 de hoofdcluster ‘Ziekten van hart en vaatstelsel’ en ‘Ziekten van spijsverteringsstelsel’ verhoogd zijn. Bij nadere bestudering (tabel B2) blijkt dat de diagnosegroep ‘Leveraandoeningen, alcohol gerelateerd’ en ‘Steenvorming en overige aandoeningen van urinewegen’ significant verhoogd zijn.

2019-2021
Het CBS publiceert naast de cijfers over één verslagjaar ook de HSMR over een periode van drie jaar. Voor de jaren 2019-2021 is de HSMR van Zuyderland Medisch Centrum vastgesteld op 108, waarmee het ziekenhuis significant verschilt van het landelijk gemiddelde.

Dossieranalyse
Een verhoogde (H)SMR zou kunnen duiden op tekortkomingen in de kwaliteit van zorg. Echter, het kan ook andere oorzaken hebben zoals verschillen in wijze van registratie en patiëntkenmerken (zoals bijvoorbeeld de ernst/het stadium van de aandoening) waarvoor het systeem niet kan corrigeren. De dossiers van alle patiënten die in Zuyderland Medisch Centrum overlijden worden bestudeerd om eventuele tekortkomingen in de zorg op te sporen en te leren van de geleverde zorg. In 2021 werden derhalve 27 dossiers van overleden patiënten met de vakgroepen besproken om breed van te kunnen leren.

Uit de analyses is verder gebleken dat de kwaliteit van de zorg niet in het geding is.

Binnen Zuyderland Medisch Centrum is een necrologiecommissie, voorgezeten door een medisch specialist, die de HSMR en de bevindingen uit dossieranalyse gedurende het jaar monitort. Daarnaast gebruikt Zuyderland MC diverse kwaliteitsinstrumenten om continu zicht te hebben op de kwaliteit van de zorgverlening. Te denken valt hierbij aan patiënttevredenheid, complicatieregistraties, klachten en incidentanalyse. De resultaten van de HSMR analyse geven minder aanknopingspunten dan andere kwaliteitsinstrumenten die zorgprofessionals gebruiken om continu te verbeteren.

COVID-19
In 2020 en 2021 heeft de COVID-19-pandemie een grote impact gehad op de ziekenhuiszorg. Vanwege de afwijkende aard van de COVID-19 opnamen en het feit dat er bij aanvang van de pandemie in 2020 nog geen ervaring was met de behandeling van COVID-19, is vorig jaar in overleg met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) besloten om voor 2020 de opnamen met COVID-19 als hoofddiagnose uit te sluiten van de HSMR-berekening.

Ook voor verslagjaar 2021 zijn deze opnamen uitgesloten van de HSMR. De HSMR-cijfers in dit rapport betreffen dus de reguliere ziekenhuiszorg. Net als vorig jaar zijn in dit rapport extra cijfers opgenomen per opnamemaand (zie paragraaf 4.5). Dit als achtergrondinformatie voor de ziekenhuizen om een indruk te krijgen van de eventuele invloed van de COVID-19-besmettingsgolven op de reguliere zorg in 2021.

Bekijk hier het HSMR rapport 2021 en de samenvattende cijfers van 2019-2021